Mede door de hernieuwde interesse in deze duurzame vorm van reizen vertrekken er de komende jaren vanuit vele landen steeds meer nachttreinen. Zo ook vanuit Nederland, waar de ÖBB-Nightjet ons vanaf deze winter tijdens onze nachtrust naar de Alpen brengt. In de toekomst worden dat er meer, maar een (nacht)treinverbinding richting Scandinavië is voor Nederland (nog) niet in het spoorboekje te vinden. Als we dat wel willen, dan is het belangrijk dat de politiek hier nu al over nadenkt, stellen Frank Menger, Menno van der Veen en Daniël de Ruig.

Door de algehele klimaatdiscussie lijkt ook een (soortgelijke) terugkeer van het beroemde concept ‘T.E.E’ ook niet ondenkbaar. De Trans-Europe-Express was in de jaren ’60 en ’70 een netwerk van luxueuze binnenlandse- en internationale sneltreinen in Europa naar een idee van oud NS-directeur Ir. F.Q. den Hollander. Dit concept uit het verleden, heeft het destijds verloren van de luchtvaartlobby. Helaas liggen de zaken er voor de luchtvaart(lobby) er nu anders bij: Het is nu in het voordeel van het oude T.E.E concept, weet van der Veen te vertellen. De verwachting is dat er de komende jaren vanuit vele landen weer steeds meer van dit soort internationale treinen gaan rijden. Zo ook vanuit Nederland, waar de Nightjet van de Oostenrijkse Spoorwegen ons vanaf de winter van 2020 al slapend richting de Alpen zoeft. Het is niet ondenkbaar dat vervolgens ook Polen en Tsjechië weer op de nachtnetkaart komen te staan. Maar waar er vroeger al (langzame) treinen richting Scandinavië reden, lijkt zo’n verbinding nu verder weg dan ooit, zegt Menger. Zeker als we vanuit het noorden ook dergelijke aansluiting op het internationale spoornetwerk willen, dan is het belangrijk dat de politiek hier tijdig over gaat nadenken.

 

Reden daarvoor is de Lelylijn: Deze nieuwe spoorlijn, die de Scandinavië-(nacht)trein een extra boost kan geven. De trein naar Kopenhagen, Oslo en Stockholm bedient door de nieuwe Lelylijn een nieuwe regio én biedt nog eens flinke reistijdversnelling. Dit doordat de Lelylijn tussen Amsterdam, Lelystad, Heerenveen en Groningen gebruik maakt van het nieuwe Europese beveiligingssysteem (ERTMS) en geschikt is voor snelheden van wel 200 km/h. Samen met de bestaande Wunderline ontstaat zo een snelle en stabiele verbinding tussen de Randstad, Noord-Nederland en Noord/Oost-Duitsland. Dat is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de huidige verbinding via het Ruhrgebied en Hannover volgens de Ruig. En dat sluit weer aan het op 1 juli gepresenteerde advies van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, zegt Menger. In het rapport ‘Verzet de wissel; naar beter internationaal reizigersvervoer per trein’ wordt in een analyse veelvuldig aangegeven dat investeren in grensoverschrijdend spoor goed is voor de Europese Unie.

 

Van der Veen: Omdat nu verschillende technieken worden gebruikt, is het spoor nu nog inefficiënt en vaak ook onnodig duur. De Lelylijn wordt door de toepassing van nieuwe technieken direct een State of the Art spoorlijn. Samen met de nieuwe Fehmarnbelttunnel zorgt dit voor een snelle en robuuste verbinding naar de Scandinavische landen. Hiermee wordt de Lelylijn hét voorbeeld voor grensoverschrijdende spoorverbindingen.

 

Het zou uiteindelijk vanzelfsprekend en aantrekkelijk moeten zijn om voor korte trajecten binnen Europa de trein te pakken in plaats van het vliegtuig. Vervoer per spoor is namelijk veel duurzamer dan vliegen. “Als je naar Parijs, Londen, Berlijn, Hamburg, Kopenhagen of Malmö wil, moet het logisch zijn om de trein in plaats van het vliegtuig te pakken!”

 

Daniël de Ruig, Mede-initiatiefnemer Lelylijn

Frank Menger, OV-specialist Groningen.

Menno van der Veen, Voorzitter Werkgroep Spoor in Friesland

Nieuwsoverzicht