Een sociaaleconomische impuls voor het Noorden en Flevoland, een substantiële bijdrage aan het oplossen van het woningvraagstuk in Nederland en een voortrekkersrol in de energietransitie. Dit zijn in een notendop de bouwstenen voor het Deltaplan voor het Noorden, een voorstel om noordelijk Nederland en het stedelijk netwerk Nederland beter met elkaar te verbinden. Een drietal investeringen in het spoor vormt het fundament onder het plan: uiteraard de Lelylijn als drager van het plan, met daarnaast de verbetering van het bestaande spoor en de realisatie van de Nedersaksenlijn.
Het plan wordt gepresenteerd in het document ‘Bouwstenen voor het Deltaplan’, dat is ontwikkeld door de vier provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland, in samenwerking met de gemeenten Leeuwarden, Groningen, Assen en Emmen. Deze bouwstenen zijn het aanbod van noordelijk Nederland in reactie op de nationale opgaven op het gebied van woningbouw en economische structuurversterking. Het realiseren van dit aanbod vergt investeringen op diverse terreinen. In het plan staan drie samenhangende kerninvesteringen in de (inter)nationale en (inter)regionale bereikbaarheid centraal.
Breed draagvlak
Het plan gaat over de wijze van verbetering en stimulering van de bereikbaarheid en het wonen en werken in Noord-Nederland, inclusief Flevoland. Aan dit Deltaplan, dat voortvloeit uit een motie van het CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch, is samengewerkt door de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland, de gemeenten Groningen, Leeuwarden, Assen, Emmen en Lelystad, de waterschappen in Noord-Nederland en het Rijk.
Met het oog op de grote woningnood in Nederland vormt de mogelijkheid van grootschalige woningbouw in Noord-Nederland een belangrijk onderdeel van het plan. Het Deltaplan bevat daarom ook een fors bod vanuit Noord-Nederland als bijdrage aan de nationale woningbouwopgave, die volgens de provincies alleen kan plaatsvinden bij de realisatie van de Lelylijn. Drenthe, Flevoland, Friesland en Groningen willen gezamenlijk 220.000 extra woningen realiseren.
Lelylijn als katalysator voor sociaaleconomische ontwikkeling
De komst van een snelle spoorverbinding, de Lelylijn, van en naar andere landsdelen, kan een enorme bijdrage leveren aan die aansluiting op de economische kerngebieden en omgekeerd ook de aansluiting van die gebieden op de noordelijke regio's. Versterking van de sociaaleconomische ontwikkeling vertaalt zich ook in een grotere vraag naar woningen. Meer woningen en meer inwoners zijn op hun beurt weer belangrijk voor het rendement van een snelle spoorverbinding. En ze zijn van grote betekenis voor het (financiële) draagvlak onder een kwalitatief hoogwaardige gebiedsontwikkeling. Meer woningen en meer inwoners dragen ook bij aan het tegengaan van krimp in bepaalde delen van het Noorden, en vormen een belangrijke aanjager om het voorzieningenniveau op peil te houden of zelfs te verhogen.
Het door de vier provincies opgestelde document behelst een samenhangend pakket aan maatregelen: de Lelylijn, verbetering van het bestaande spoor en de Nedersaksenlijn. De initiatiefnemers gaan uit van een win-win-winscenario waarin (1) noordelijk Nederland een bijdrage levert aan het oplossen van ruimtegebrek (fysiek en milieu) in de Randstad, (2) het duurzaam economisch groeipotentieel van de vier noordelijke provincies en daarmee Nederland wordt vergroot en (3) daarmee een bijdrage wordt geleverd aan het ombuigen van de negatieve sociaaleconomische spiraal in het Noorden en het versterken van de jonge, onvolgroeide Flevolandse economie. Dit zijn de baten die afgewogen dienen te worden tegen de benodigde investeringen.
In een combinatie waarbij investeringen in het landschap, recreatie, onderwijs en de uitbreiding en transitie van de woningvoorraad integraal worden gekoppeld, kan zowel het Noorden als ons hele land optimaal profiteren van de Lelylijn. Het Noorden kan hiermee een belangrijke bijdrage leveren aan de woningnood, de brede welvaart en de duurzame transitie van Nederland. Over de plannen moet nog besluitvorming plaatsvinden door de desbetreffende Provinciale Staten en Gemeenteraden.
Het volledige visiedocument 'Bouwstenen voor het Deltaplan' vindt u hier.