Aanstaande woensdag, 22 november, is het zover: de dag van de Tweede Kamerverkiezingen. Een cruciaal moment waarop Nederland een nieuw parlement kiest. Na deze verkiezingen zal, op basis van de uitslag, een nieuwe regering worden gevormd. Maar wat beloven de belangrijkste politieke partijen eigenlijk met betrekking tot de Lelylijn? En hoe verhoudt dit zich tot hun visie op bereikbaarheid per spoor in het algemeen? Met behulp van ChatGPT hebben we de zaken op een rijtje gezet!

Wat beloven partijen over de Lelylijn in hun verkiezingsprogramma's, en hoe weegt dat op tegen hun bredere kijk op bereikbaarheid per spoor? Bekijk ons overzicht voor een doordachte stem die de Lelylijn vooruithelpt!

 

VVD

Lelylijn: De VVD streeft naar het verminderen van de reistijd tussen de Randstad en andere regio's en overweegt de aanleg van de Lelylijn als mogelijke oplossing.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: De VVD streeft naar het versterken van de regionale infrastructuur door een verbeterde samenwerking tussen openbaar vervoer en doelgroepenvervoer. De partij bepleit dat provincies de regie krijgen over sprintertreinen in de regio, met als doel het verbinden van de regionale infrastructuur met nationale en internationale lijnen. Om de bereikbaarheid van alle regio's te verbeteren, investeert de VVD in zowel wegen als spoor. Om de dienstverlening te optimaliseren, pleit de partij voor meer concurrentie op het spoor (open toegang), wat volgens hen het openbaar vervoer efficiënter en sneller maakt. Op Europees niveau zet de VVD in op het versterken van het treinnetwerk en het bevorderen van duurzame alternatieven voor korte vluchten.

Nieuw Sociaal Contract (NSC)

Lelylijn: Het NSC benadrukt de potentie van de Lelylijn om de bereikbaarheid en het vestigingsklimaat van het Noorden te versterken en is dan ook voorstander van de realisatie ervan. Bij de definitieve besluitvorming moeten zowel financiële aspecten als bredere welvaartseffecten in overweging worden genomen.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: NSC streeft naar versterking van regionale economieën door het integraal aanpakken van bereikbaarheid op werklocaties. De focus ligt op hoogfrequent openbaar vervoer naar grote steden, met snelheden tot 160-200 km/uur, om reistijdwinst te behalen ten opzichte van de auto. NSC wil aan de slag met het opstellen van een strategische investeringsagenda met bereikbaarheid als één van de drie pijlers, om alle landsdelen goed bereikbaar en leefbaar te maken en te houden. Daarnaast pleit de partij voor verbetering van verbindingen met grote steden in Europa en het verminderen van korteafstandsvluchten tot 750 km vanaf Schiphol. Dit kan worden bereikt via een betaalbaar en toegankelijk Europees HSL-treinnetwerk.

 

D66

Lelylijn: D66 wil investeren in ontbrekende schakels in het spoornetwerk, waaronder de Lelylijn, om de robuustheid te vergroten en alternatieven beschikbaar te hebben bij calamiteiten.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: D66 pleit voor een Nederland dat de diversiteit van de regio's omarmt en op de kracht van elke regio voortbouwt, waarbij goede spoorverbindingen een essentiële schakel vormen. Met een visie op Nederland als één samenhangend geheel, streeft de partij naar duurzame OV-verbindingen binnen Nederland, met buurlanden en de rest van Europa. D66 blijft in samenhang met investeringen in het spoor inzetten op OV-knooppunten, pleit voor de koppeling van deelmobiliteit, en wil aantrekkelijke OV-hubs creëren buiten grote steden, met als doel regio's te versterken. De toegankelijkheid van openbaar vervoer wordt verbeterd met kortere aanrijtijden, met een streefdoel van maximaal een half uur. De partij pleit voor een goed verbonden Europees treinnetwerk als alternatief voor korte afstandsvluchten.

 

BoerBurgerBeweging (BBB)

Lelylijn: BBB erkent de potentie van de Lelylijn om noordelijke regio's beter te ontsluiten. De partij pleit voor een grondig onderzoek naar de sociaal-maatschappelijke gevolgen alvorens definitieve besluiten worden genomen.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Om de neerwaartse spiraal in regio's te doorbreken, is ambitie op het gebied van spoorvervoer noodzakelijk. De BBB streeft naar bloeiende gemeenschappen door goede bereikbaarheid voor iedereen en effectieve spoorverbindingen tussen stad en platteland. Inwoners van Zuid-Limburg, Oost- en Zuid-Brabant, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Groningen moeten snel naar de stad kunnen reizen, daarnaast is het van belang dat er sterke verbindingen zijn met grensregio’s in Duitsland en België. Het bevorderen van internationale trein- en busverbindingen als alternatief voor korte afstandsvluchten krijgt prioriteit bij de toewijzing van de Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT)-middelen.

 

GroenLinks/PvdA

Lelylijn: GroenLinks/PvdA wil de Lelylijn aanleggen om de bereikbaarheid per openbaar vervoer voor Noord-Nederland te verbeteren.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Elke regio wordt goed bereikbaar volgens de plannen van GroenLinks/PvdA, dat de achteruitgang van het openbaar vervoer wil stoppen en het tij wil keren. Met een aanzienlijke uitbreiding van het aantal treinstations in Nederland, via (her)opening op bestaande lijnen, reactivering van spoorlijnen en enkele nieuwe lijnen, wordt de toegankelijkheid vergroot. Op de lange termijn streeft de partij naar een capaciteitsvergroting van het openbaar vervoer, met als uiteindelijk doel gratis openbaar vervoer voor iedereen. Investeringen in het treinnetwerk dragen hieraan bij. GroenLinks/PvdA pleit voor de uitbreiding van internationaal trein- en busvervoer en wil dat Nederland samen met buurlanden werkt aan een langetermijnstrategie. Het motto luidt: "Eerst treinen, dan vliegen."

 

PVV

Lelylijn: De PVV heeft de Lelylijn niet opgenomen in hun verkiezingsprogramma.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Het verkiezingsprogramma van de PVV vermeldt weinig over het spoor. De partij benadrukt wel het belang van voldoende treinen en zitplaatsen tijdens de spits, evenals betaalbaar en veilig openbaar vervoer.

 

CDA

Lelylijn: Het CDA pleit voor ruimhartige investeringen in mobiliteit, waaronder de aanleg van de Lelylijn.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Bereikbaarheid is voor het CDA, net als een dak boven je hoofd, een basisrecht. Het uitgangspunt is bereikbaarheidsnormen, niet het rendementsdenken. Wat het CDA betreft wordt er fors meer geld uitgetrokken voor regionaal openbaar vervoer en regionale bereikbaarheid. Om de aantrekkelijkheid en vitaliteit van dorpen en steden te behouden, is goed openbaar vervoer immers een vereiste. De NS kan met de nieuwe generatie intercitytreinen, de 'wesp', een belangrijke eerste stap zetten naar een binnenlands hogesnelheidsnetwerk. Dit initiatief maakt het aantrekkelijker om in de stad te werken en elders te wonen. Actieve samenwerking met België en Duitsland is nodig om internationaal reizen te bevorderen. Uiteindelijk is het doel om vanuit heel Nederland met verbeterde hogesnelheidsverbindingen naar de rest van Europa te reizen.

 

SP

Lelylijn: De SP investeert in binnenlandse treinverbindingen, waaronder de Lelylijn, en pleit voor meer treinverbindingen tussen Nederland en grote Europese steden.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: De NS en ProRail vormen samen één publiek spoorbedrijf, dat de algehele verantwoordelijkheid draagt voor het spoorvervoer. De SP benadrukt dat vliegreizen over korte afstanden niet goedkoper mogen zijn dan reizen per trein met dezelfde bestemming. Op regionaal niveau constateert de partij dat de leefbaarheid en bereikbaarheid buiten de grote steden onder druk staan door het verdwijnen van voorzieningen en een gebrek aan investeringen in infrastructuur. De SP zet zich in voor verandering in deze situatie.

Forum voor Democratie

Lelylijn: De Lelylijn komt niet voor in het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Forum voor Democratie pleit voor onderzoek naar innovatieve vormen van transport, zoals hyperloops en hogesnelheidstreinen. Op verschillende overbelaste trajecten acht de partij het essentieel en haalbaar om langere treinen in te zetten om congestie te verminderen en reistijden te verkorten. Daarnaast streeft de partij naar sterke internationale verbindingen via hogesnelheidstreinen.

 

Partij voor de Dieren

Lelylijn: De Partij voor de Dieren wil de treinreistijd tussen de Randstad en Noord-Nederland verkorten en steunt de realisatie van de Lelylijn.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Voor de Partij voor de Dieren is openbaar vervoer, vooral in combinatie met de fiets, een potentieel schone en kostenefficiënte vervoerswijze. In tijden van afname van buslijnen, kortere treinen en prijsverhogingen, streeft de partij naar aanzienlijke investeringen in betaalbaar, comfortabel en toegankelijk openbaar vervoer. Zowel binnen als buiten stedelijke gebieden streven zij naar 50% goedkopere tarieven en de afschaffing van btw op tickets. Het doel is om treinreizen comfortabel en op maat te maken, met uitbreiding van het aantal treinen en verlenging ervan. Knooppuntstations bieden faciliteiten voor vergaderen en werken, terwijl de partij de trein wil positioneren als een snel, betaalbaar en aangenaam alternatief voor vliegreizen.

 

ChristenUnie

Lelylijn: De ChristenUnie wil lef tonen bij grote infrastructurele investeringen, zoals de Lelylijn, om de bereikbaarheid van het Noorden te verbeteren. De partij pleit voor de realisatie van een snelle treinverbinding Amsterdam-Hamburg-Kopenhagen.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: De ChristenUnie plant, los van de Lelylijn, een investering van 1,2 miljard om de bereikbaarheid van bepaalde regio's te verbeteren. Met de dreiging van verdwijnende bussen, onbetaalbare treinen en vervuilende auto's, richt de ChristenUnie zich op schonere en slimmere mobiliteit, duurzame vervoersmethoden en het voorkomen van onnodig verkeer. De focus ligt op het verdubbelen van 500 km spoor vóór 2040, waardoor intercity's en sprinters elkaar niet hinderen. Goede verbindingen en kortere reistijden tussen de Randstad en Noord-, Oost- en Zuid-Nederland worden als nationaal essentieel beschouwd. Het streven is om het spoor aan te passen voor hogere snelheden en frequenties, waarbij directe verbindingen de norm worden, vooral bij een hoge vervoersvraag. De herintroductie van sneltreinen staat gepland om middelgrote steden beter te ontsluiten en reistijden met intercity's te verkorten.

 

Volt

Lelylijn: Volt wil het treinsysteem binnen Nederland verbeteren, met de aanleg van de Lelylijn als prioriteit.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Volt streeft naar de realisatie van betrouwbaar en duurzaam treinverkeer tussen Europese steden, met de aanleg van nieuwe spoorlijnen en verbeteringen aan de Groningen-Bremen spoorverbinding. Volt erkent mobiliteit als cruciaal voor deelname aan de samenleving en pleit voor breed toegankelijk openbaar vervoer, inclusief minder dichtbevolkte gebieden. De partij investeert specifiek in het verbeteren van de beschikbaarheid van treinen in (grens)regio's, die van vitaal belang zijn voor de verbinding met de EU. Volt bevordert toekomstige reizen van deur tot deur door naadloze integratie van verschillende vervoermiddelen. De creatie van mobiliteitshubs op strategische knooppunten in wijken en regio's staat centraal, waar regionale treinen, bussen, deelauto's, deelscooters en deelfietsen samenkomen met vervoer op aanvraag, comfortabele wachtruimtes en andere services.

 

JA21

Lelylijn: JA21 benadrukt de noodzaak om de regio beter bereikbaar te maken, inclusief de aanleg van de Lelylijn.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Gekoppeld aan de Nedersaksenlijn creëert JA21 nieuwe lussen in het spoornet, waardoor grote delen van Noord-Nederland beter worden ontsloten en de regio nieuwe dynamiek ervaart. Om toekomstige bereikbaarheid te waarborgen, hebben de noordelijke provincies hun krachten gebundeld. Wat JA21 betreft verdienen zij steun. Een serieuze impuls in bereikbaarheid is cruciaal voor de economische bloei van landelijke gebieden, waardoor ze effectief worden geïntegreerd met de rest van het land. Het Noorden is geen geïsoleerd eindpunt, maar de verbindende schakel in een snel ontwikkelend Noord-Europa. JA21 pleit voor structureel meer financiële middelen voor het openbaar vervoer in landelijke gebieden.

 

SGP

Lelylijn: De Lelylijn komt niet voor in het verkiezingsprogramma van de SGP.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Volgens de SGP moet heel Nederland goed bereikbaar zijn. Momenteel gaan de middelen voor de aanleg en het onderhoud van wegen, spoor en kanalen vaak eenzijdig naar de Randstad, wat ertoe leidt dat provincies en gemeenten soms grote bedragen moeten bijdragen om knelpunten in hun eigen gebied op te lossen. Dit moet veranderen. Het beoordelen van bereikbaarheid moet niet alleen gebaseerd zijn op reistijdverliezen, maar ook op toegang tot voorzieningen en verkeersveiligheid. De SGP wil de verschraling van het openbaar vervoer op het platteland tegengaan door rijkssteun. Bovendien pleit de partij ervoor dat kinderen gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen, waardoor het voor gezinnen aantrekkelijker wordt om de trein in plaats van de auto te nemen.

 

DENK

Lelylijn: In het verkiezingsprogramma van DENK wordt de Lelylijn niet genoemd.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: Wat DENK betreft moet het openbaar vervoer beter, goedkoper en zelfs gratis voor bepaalde doelgroepen worden. Momenteel presteert het openbaar vervoer volgens de partij ondermaats, met hoge kosten en uitgeklede dienstregelingen in de afgelopen jaren. DENK pleit voor een aanzienlijke investering in het openbaar vervoer om het aantrekkelijker te maken, met verbeterde dienstregelingen en een betere onderlinge aansluiting van trein, metro, tram en bus. De partij streeft naar verlaging van de treintarieven en een grotere kans op een zitplaats. Om de trein een realistisch alternatief voor vliegen te maken, is het essentieel om meer te investeren in spoorwegen en treintoestellen en is internationale afstemming nodig.

 

50PLUS

Lelylijn: De Lelylijn komt niet voor in het verkiezingsprogramma van 50PLUS.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: 50PLUS stelt topprioriteit te geven aan veilig openbaar vervoer, inclusief financiële steun voor verlieslijdende lijnen. De partij pleit voor een nieuwe visie van de Rijksoverheid op de toekomst van het openbaar vervoer in Nederland en reserveert daarvoor een extra budget van 500 miljoen euro. Bij de ontwikkeling van nieuwe woningen wordt rekening gehouden met de bereikbaarheid van bestaande voorzieningen, met een streefdoel van maximaal 15 minuten naar de stad. 50PLUS ambieert gratis openbaar vervoer en wil als eerste stap gratis openbaar vervoer tijdens de daluren.

 

Bij1

Lelylijn: Bij1 wil de Lelylijn nog voor 2030 realiseren als aanvullende ruggengraat voor het landelijke OV-netwerk. De partij zien dit als een bijdrage aan efficiëntere mobiliteit en economische ontwikkeling in onderbediende regio's.

Bereikbaarheid per spoor in het algemeen: BIJ1 pleit voor de transformatie van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) naar een bereikbaarheidsfonds. Het hoofddoel is de financiering van verbeteringen in het openbaar vervoer, (lokale) fietsvoorzieningen, en collectieve vormen van deelvervoer, met de nadruk op samenwerking in plaats van concurrerend marktdenken. De bereikbaarheid van kleinere steden en dorpen is de afgelopen decennia sterk verslechterd, wat grote groepen mensen, waaronder scholieren en studenten, belemmert in hun toegang tot familie, opleiding of werkplek. Op Europees niveau zet BIJ1 zich in voor de snelle ontwikkeling van een duurzaam Europees spoornetwerk.

 

De afbeelding is afkomstig uit de beeldbank van de NS.

Nieuwsoverzicht