Vragen en antwoorden

De Lelylijn is de beoogde, nieuwe spoorverbinding tussen Groningen/Leeuwarden, Drachten, Heerenveen, Emmeloord en Lelystad. Hiermee worden bestaande trajecten in de omgeving ontlast en komen gebieden dichter bij elkaar te liggen. In het oorspronkelijke plan voor de Lelylijn is uitgegaan van een reguliere spoorlijn voor snelheden tot 200 km/h, welke voorzien is van de nieuwste Europese (veiligheids)standaarden.

De spoorlijn verbindt Noord-Nederland met en vice versa. Indicatieve onderzoeken wijzen uit dat hierdoor invulling gegeven kan worden aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken, zoals woningbouw en de brede welvaart. Hierdoor profiteren grote delen van het land, aangezien grote gebieden sneller en beter ontsloten worden. Daarnaast zullen plaatsen worden aangesloten op het landelijke spoorwegnet die momenteel nog niet per spoor bereikbaar zijn, zoals Drachten (de grootste plaats in Nederland zonder spoorverbinding) en Emmeloord.

Op dit moment staat het tracé van de Lelylijn nog niet vast. Dit zal gebeuren aan de hand van zorvuldige tracéstudie, waar ook de invloed van de aanleg op natuurgebieden aan bod zal komen. Als er sprake is van bijvoorbeeld doorsnijding van een natuurgebied, is het zaak negatieve effecten tot een minimum te beperken. Hierbij kan de spoorlijn op gepaste wijze worden ingepast in het landschap, met toepassing van oplossingen als ecoducten, aangepaste funderingen en groene geluidswallen.

De bestaande spoorlijnen Zwolle – Leeuwarden en Zwolle – Groningen blijven in hun bestaande vorm bestaan en vangen hierbij een groot deel van het regionale reizigersverkeer op. Ook de verbindingen met Oost-Nederland en bijvoorbeeld Amersfoort en Utrecht blijven van belang en zullen naar verwachting op deze trajecten worden afgehandeld.

De Lelylijn maakt het Noorden daarnaast minder afhankelijk van de, tot op heden, zwakke schakel in het spoorwegnet tussen Zwolle en Meppel. Het ontlast in zekere zin dus de flessenhals waar momenteel al het spoorverkeer uit het Noorden langs moet.

Het doortrekken van de Lelylijn is niet een vereiste voor de aanleg, maar wel een interessante optie om op voor te sorteren. Een betere verbinding met onze buren in Noord(-Oost) Europa maakt immers nieuwe markten toegankelijk en biedt een alternatief voor vliegen naar steden als Hamburg. Daarnaast komt het project daarmee misschien in aanmerking voor een Europese bijdrage uit Brussel, zoals momenteel ook het geval is bij de aanleg van hogesnelheidslijnen in de Baltische Staten.

• Versnellen reistijd van en naar Noord-Nederland en de Randstad;

• Aansluiten van steden als Emmeloord en Drachten op het spoorwegennet;

• Ontlasting van bestaande (drukke) spoorwegnet;

• Voorkomen vastlopen A6 en A7;

• Spoorknooppunt Zwolle raakt niet overbelast.

• Mocht er voor de optie worden gekozen om bij Emmeloord af te buigen richting Heerenveen, dan passeert het tracé enkele natuurgebieden, zoals de Rottige Meente. In de definitieve planvorming zal hier rekening mee moeten worden gehouden. Er zijn vele manieren zijn om dit tot een minimum te beperken, maar daar is ook een prijskaartje aan verbonden.
• De verbinding doorsnijdt met name tussen Emmeloord en Heerenveen het landschap. Ondanks dat er vele manieren zijn om dit tot een minimum te beperken, kan het voorkomen dat het gevolgen heeft voor de ruimtelijke ordening op het platteland.

In 2019 is door onder andere ProRail onderzocht of het versnellen van de bestaande spoorlijnen (financieel) haalbaar is en daarbij voldoende reistijdwinst oplevert. Uit dit onderzoek blijkt dat er hoge investeringen (tot €7 miljard) nodig zijn om een reistijdwinst van hooguit een half uur te creëren. Dit wordt veroorzaakt door onder andere de spoorligging, bovenleiding, aanwezige stations en spoorwegovergangen.

De verwachting is dat de reistijd iets meer dan één uur is, wat ongeveer 60 minuten sneller is dan in de huidige situatie. 

Ja, in het uitgewerkte indicatieve tracé wordt Leeuwarden door middel van een verbindingsboog bij Heerenveen aangesloten op de Lelylijn. Zo kunnen er ook rechtstreekse treinen tussen de Randstad en Leeuwarden rijden. Ook in het haalbaarheidsonderzoek wordt er vanuit gegaan dat Leeuwarden aangesloten wordt op de Lelylijn.

Volgens het beoogde tracé is dat 200km/h. Hogere snelheden vereisen significant meer investeringen, maar leveren op deze afstand niet veel meer voordelen of reistijdverschillen op.

De Lelylijn is een verbinding waarbij er rekening is gehouden met de regionale belangen in combinatie met realistische haalbaarheid. In de diverse plannen voor de Zuiderzeelijn werd gedacht aan diverse ambitieuze plannen, welke niet haalbaar waren. Denk hierbij aan de magneetzweefbaan/Maglev of een hoogwaardige HSL-verbinding. Zo is het nu mogelijk om ook Leeuwarden aan te sluiten op de snelle verbinding. Ook is de lijn goedkoper doordat er niet wordt uitgegaan van een volledige hogesnelheidslijn.

Uitgangspunt is dat ook goederentreinen gebruik kunnen maken van de spoorlijn.

We hebben een kaart gemaakt met daarin een indicatie van het tracé. Dit is niet de definitieve variant, maar geeft een mogelijkheid weer van het verloop van het tracé. De kaart is hier te vinden:

De door ons ontworpen verbinding tussen Lelystad en Groningen geeft een goede indicatie van het toekomstige verloop van de spoorlijn, maar is niet de definitieve. Dat is afhankelijk van vele factoren en ontwikkelingen in de diverse regio’s. Wel is het ontwerp van de Lelylijn gebaseerd op technische haalbaarheid, vereisten en diverse inzichten van experts.